ITX based multimedia center: Instalacja Ubuntu Server 12.04.1 LTS

Ten ilustrowany guide przedstawia proces instalacji Ubuntu Server 12.04.1 LTS, jednak w celu przygotowania serwera multimedialnego możecie posłużyć się dowolną dystrybucją systemu Linux, takiej w której czujecie się pewnie. Ja dobrze czuję się przy Ubuntu Server, dobre, stabilne środowisko z bogatą biblioteką oprogramowania. Zdaję sobie sprawę z tego, że na dzień dzisiejszy istnieje już wersja 12.10, jednak wersje bez frazy LTS czyli long-term support, są wersjami rozwojowymi, na dodatek objęte wsparciem na jakieś 1,5 roku od wydania, podczas gdy wersje finalne LTS wspierane są 5 lat. Słowem używanie wersji rozwojowych dla serwera, który będzie przechowywać dziedzictwo kulturowe wieków może być nierozsądne. ;)

Niżej opisana procedura dotyczy instalacji podstawowej wersji serwerowej (środowisko tekstowe) oraz doinstalowania środowiska graficznego XFCE. Dla tego celu wyjątkowo posłużyłem się wirtualną maszyną postawioną na VirtualBox. Instalacja na fizycznej maszynie nie powinna w zasadzie różnić się niczym.

Na początek jeszcze jedna uwaga. Często linkuje tu pewne pojęcia, część linków prowadzi do anglojęzycznych stron. Robię to umyślnie jestem zwolennikiem myśli, że wszystkiego najlepiej dowiadywać się u źródła, tam wszelkie poradniki, oprogramowanie czy dokumentacja są zwykle najlepiej zadbane. Na przykład używanie "polskich" kompilacji Ubuntu nie jest oficjalnym, wspieranym bezpośrednio przez Canonical (właściciel Ubuntu) rozwiązaniem. Jest to kompilacja tworzona przez entuzjastów a nie specjalistów pracujących dla Canonical. Nie mówię, że taka stworzy problemy, ale z większym prawdopodobieństwem jeśli na takie natrafimy nie zawsze będziemy mogli liczyć na pomoc entuzjastów, albo problemy te nie będą udokumentowane tak jak ma to w przypadku oficjalnej kompilacji używanej na całym świecie. Dodam jeszcze, że oficjalna kompilacja Ubuntu jest świetnie spolszczona. :)

Pobieranie

Plik ISO z obrazem płyty instalacyjnej pobieramy z http://www.ubuntu.com/download/server. Ściągamy, wypalamy, bootujemy serwer z płyty - proste. :)

Uruchamianie instalacji

Po zbootowaniu z płyty pojawi się opcja wybóru języka. Wybieramy nam dogodny. Nic nie stoi na przeszkodzie aby wybrać język polski.

wybór języka

Płyta instalacyjna pozwala nam na przeprowadzenie kilku operacji, w tym testy pamięci (polecam, jeśli macie niesprawdzony, zwłaszcza nowy sprzęt). Nas w tym wypadku interesuje instalacja.

wybór czynności

Odstajemy ostrzeżenie o tym, że tłumaczenie jest niepełne. Nie przejmujemy się tym wcale, na pewno sobie poradzimy.

ostrzeżenie o minimalnych brakach w tłumaczeniach

Wybieramy terytorium..

lokalizacja

Wybór układu klawiatury. Raczej ominąłbym "wykrywanie", ponieważ zajmuje to więcej czasu niż ręczny wybór. Oczywiście wybieramy nam dogodny, w większości wypadków, będzie chodzić o polski.

układ klawiatury cz 1

układ klawiatury cz 2

układ klawiatury cz 3

Właściwa instalacja Ubuntu Server

Kolejnym krokiem będzie określenie nazwy hosta dla naszego systemu operacyjnego, warto tu posłużyć się docelową nazwą domenową w postaci FQDN, jesli będziemy posługiwać się domenami np dla adresów mailowych czy serwisów webowych.

konfiguracja hostname

W dystrybucji Ubuntu, można powiedzieć, że nie korzysta się z konta administratora (root), do tego celu wykorzystuje się inne konta użytkowników z delegacją uprawnień np poprzez sudo. Dlatego instalator wymusza utworzenie konta użytkownika, które będzie posiadało pewne wyższe przywileje.

Nazwa użytkownika

Nazwa konta użytkownika

Hasło użytkownika

Potwierdzenie hasła użytkownika

Instalator daje nam możliwość korzystania z szyfrowanego katalogu domowego. Wybór należy do was, w moim przypadku nie jest to potrzebne.

Szyfrowania katalogu użytkownika

Kolejne pytanie dotyczące lokalizacji.

wybór strefy czasowej

Partycjonowanie dysku

Kwestia dosyć szeroka. Zależy od zasobów jakimi dysponujemy oraz naszymi potrzebami. Na potrzeby tego guide'a, wybiorę metodę ręczną, ale i tak z pomocą 'samouczka', który rozplanuje partycje za nas. Po co? Abyście wiedzieli mniej więcej jak to wygląda w praktyce. Polecam planowanie dysków wg własnych potrzeb. Prawdopodobnie będziecie chcieli utworzyć kolejne partycje na pliki z muzyką czy filmami. Możliwe też, że bardziej będzie was interesować serwer stron WWW, wtedy warto posadzić osobno punkt montowania /var/ i odpowiednio go poszerzyć...a może będziecie chcieli zostawić wolne miejsce na ukrytą partycję zaszyfrowaną truecryptem? i tak dalej, i tak dalej.. Temat bardzo rozbudowany, na osobny guide. Póki co odsyłam do oficjalnego poradnika dla Ubuntu Server - https://help.ubuntu.com/12.04/installation-guide/amd64/partitioning.html - wyjaśniono tam czym są punkty montowania, jakie występują w systemie, oraz jak zaplanować partycje.

wybór metody

prosimy o pomoc asystenta

wybieram partycjonowanie z pomocą asystenta i ustawienie LVM

wybieramy dysk do partycjonowania

zapisujemy zmiany na dysku

wybieramy wielkość do dysponowania przez asystenta

Oto propozycja asystenta, w tym momencie możemy dowolnie modyfikować propozycję, co jest jak najbardziej wskazane

Zapisujemy zmiany

Dostosowanie oprogramowania

W tej części wybierane są pakiety (oprogramowanie), które chcemy żaby znalazły się na dysku. Na tym etapie nie będziemy dokonywać wyboru. Ograniczymy się do jednej użytecznej opcji.

Na początku instalator pyta nas o serwer proxy dla połączenia z internetem jeśli z takiego korzystamy.

ja nie korzystam :)

Tu przychodzi czas wyboru profilów dla naszego serwera. I tak np jeśli chcemy aby nasz serwer obsługiwał strony WWW czy też pocztę, możemy wybrać odpowiednie opcje, a odpowiednie oprogramowanie zostanie zainstalowane. Ja ograniczyłem się wyłącznie do serwera OpernSSH, który umożliwi mi na proste, zdalne zarządzanie serwerem. Prawdopodobnie będę też korzystać z innych usług serwera, ale wolę je zainstalować później.

Ja wybieram tylko OpenSSH, a wy? :)

Pozwalam sobie na automatyczne aktualizacje bezpieczeństwa

Potwierdzamy chęć instalacji managera bootującego nasz system na dysku.

Mamy zainstalowany system, potwierdzamy i restartujemy serwer

Pierwsze uruchomienie systemu

Jako, że to serwer linuksowy na początku wita nas środowisko tekstowe. Niektórzy panikują na jego widok, dlatego czym prędzej zabierzemy się za instalację graficznego środowiska. :) Najpierw jednak wgrajmy wszystkie dostępne poprawki. zobaczcie jakie to proste!

tak wygląda ekran logowania, podajemy nasz login

Po podaniu loginu i hasła jesteśmy zalogowani, wita nas znak zachęty:

Wprowadzamy polecenie aktualizujące wiedzę systemu o dostępnym oprogramowaniu w repozytoriach internetowych:

Polecenie apt-get wchodzi w skład innych poleceń narzędzia APT (Advanced Packaging Tool). Jednym z jego parametrów jest 'update', które powoduje pobranie informacji o dostępnych pakietach (oprogramowaniu) dostępnych w repozytoriach. Polecenie wymaga uprawnień roota, dlatego korzystamy z polecenia sudo, które w tym wypadku nadaje nam przy wykonywaniu polecenia wyższe uprawnienia:

A zatem:

sudo apt-get update

wprowadzamy polecenie

polecenie zakończyło prace

Ponownie korzystamy z polecenia apt-get jednak tym razem posłużymy się parametrem dist-upgrade, które zaktualizuje nam cały system, wszystkie jego zainstalowane pakiety do najświeższej, dostępnej w repozytoriach, wersji.

A więc:
sudo apt-get dist-upgrade

wprowadzamy kolejne, po update, polecenie

potwierdzamy chęć instalacji pakietów

pakiety zaktualizowane

Wśród uaktualnień aktualizacja kernela, warto w takim razie zrestartować system. W tym celu posłużymy się poleceniem shutdown z parametrami -r (jak reboot) oraz now (jak teraz) :) Polecenie te również wymaga wyższych uprawnień.

a więc:

sudo shutdown -r now

wydajemy polecenie od restartu

logujemy się ponownie do systemu

Instalacja XFCE

Bierzemy się za instalację środowiska graficznego XFCE. Do instalacji oczywiście wykorzystamy apt-get. tym razem korzystamy z parametru install, który jak łatwo się domyśleć instaluje w systemie poszczególne pakiety. W naszym wypadku chcemy zainstalować pakiety xubuntu-desktop (pakiety oprogramowania składające się środowisko graficzne specjalnie dla dystrybucji xubuntu) oraz xubuntu-restricted-extras, który doinstaluje nam kilka rzeczy związanych z czcionkami, flashem, odtwarzaniem mp3 itd. W przypadku tego polecenia możemy podawać pakiety jeden po drugim.

czyli:
sudo apt-get install xubuntu-desktop xubuntu-restricted-extras